Król Salomon, znany z mądrości i władzy, jest także postacią, której życie osobiste budzi nie mniej zainteresowania. W Biblii czytamy, że Salomon miał aż 700 żon i 300 nałożnic.
„Miał więc siedemset żon, księżniczek, i trzysta nałożnic. A jego żony odwiodły jego serce.”
1 Królewska 11:3
Choć liczba ta może szokować dzisiejszego czytelnika, w starożytnym świecie Bliskiego Wschodu wielożeństwo wśród monarchów miało istotny polityczny kontekst.
Małżeństwo jako narzędzie polityczne
W czasach Salomona małżeństwa królewskie nie były jedynie kwestią osobistej relacji, ale przede wszystkim narzędziem budowania sojuszy politycznych i ekonomicznych. Każda z żon Salomona pochodziła z wpływowych rodów i państw, co umożliwiało królowi umacnianie swojej pozycji i zapewnienie bezpieczeństwa politycznego Izraela. W tamtej epoce wielożeństwo królów było powszechnym sposobem nawiązania sojuszy między narodami.
Salomon miał żonę pochodzącą z Egiptu, co było wyraźnym symbolem zacieśnienia relacji z jedną z największych ówczesnych potęg.
„I Salomon spowinowacił się z faraonem, królem Egiptu. Pojął bowiem za żonę córkę faraona i przyprowadził ją do miasta Dawida, zanim skończył budować swój dom i dom PANA oraz mur dokoła Jerozolimy.”
1 Królewska 3:1
Inne małżeństwa także miały na celu stworzenie stabilności między sąsiednimi państwami, unikanie wojen i zapewnienie pokoju dla Izraela. Biblia nie wspomina szczegółowo o każdym z tych małżeństw, ale jasne jest, że łączono te kobiety z wieloma narodami, w tym Moabitami, Ammonitami, Edomitami, Sydończykami czy Hetytami.
„Król Salomon jednak oprócz córki faraona kochał wiele obcych kobiet: Moabitki, Ammonitki, Edomitki, Sydonitki i Chetytki”
1 Królewska 11:1
Religijne konsekwencje wielożeństwa
Mimo politycznych korzyści, jakie przynosiły te związki, miały one poważne konsekwencje duchowe. W 1 Król 11:4 czytamy, że pod koniec życia Salomon „nie był już sercem oddany Bogu” i „jego serce nie było już takie jak u jego ojca Dawida”. Przede wszystkim jego zagraniczne żony przyciągnęły go do czczenia ich bogów, co było wyraźnym złamaniem przymierza z Jahwe.
W 1 Król 11:5-8 wymieniane są imiona bóstw, których Salomon zaczął czcić: Astarte, bogini Sydończyków, Milkom, obrzydliwość Ammonitów, a także inne bóstwa. Salomon nie tylko oddawał im cześć, ale także budował świątynie i ołtarze dla swoich żon. Jest to moment krytyczny, gdyż odejście od monoteizmu do wielobóstwa oznaczało bezpośredni upadek duchowy Salomona oraz początek problemów dla całego narodu izraelskiego.
„Salomon bowiem poszedł za Asztartą, boginią Sydończyków, i za Milkomem, obrzydliwością Ammonitów. Salomon więc czynił to, co złe w oczach PANA, i nie chodził całkowicie za PANEM jak Dawid, jego ojciec. Wówczas Salomon zbudował wyżynę dla Kemosza, obrzydliwości Moabu, na górze naprzeciwko Jerozolimy, oraz dla Molocha, obrzydliwości synów Ammona. Podobnie uczynił dla wszystkich swoich żon obcej narodowości, które spalały kadzidła i składały ofiary swoim bogom.”
1 Królewska 11:5-8
Okultyzm i kabała?
Wielu komentatorów biblijnych i teologów zauważa, że wielożeństwo Salomona i jego związki z zagranicznymi kobietami mogły prowadzić do zgłębiania tajemniczych praktyk okultystycznych. W tamtych czasach wschodnie religie obfitowały w mistyczne i ezoteryczne elementy. Pewne źródła sugerują, że wpływy tych religii mogły wprowadzić Salomona w świat magii, okultyzmu, a nawet kabały.
Kabała, choć formalnie rozwinięta znacznie później, jest często łączona z tradycją starożytną i interpretacją ukrytych znaczeń Pisma. Istnieją sugestie, że Salomon mógł być związany z pewnymi wczesnymi formami mistycyzmu. Jednak większość tych teorii opiera się na spekulacjach i apokryficznych tekstach, a sama Biblia skupia się głównie na ostrzeżeniu przed odstępstwem od Jahwe.
Upadek Salomona i narodu izraelskiego
Pod koniec życia Salomon zapłacił wysoką cenę za swoje związki i odejście od Jahwe. W 1 Król 11:9-11 Bóg gniewa się na Salomona za jego zdradę duchową i zapowiada, że królestwo zostanie rozdzielone po jego śmierci. Już za jego życia naród izraelski zaczynał odczuwać niepokoje, a po jego śmierci królestwo zostało podzielone na północne Izrael i południową Judę.
„PAN rozgniewał się więc na Salomona za to, że jego serce odwróciło się od PANA, Boga Izraela, który dwukrotnie mu się ukazał; (10) I zakazał mu chodzić za innymi bogami. Lecz on nie przestrzegał tego, co PAN przykazał. (11) PAN powiedział więc do Salomona: Ponieważ dopuściłeś się tego i nie przestrzegałeś mojego przymierza ani moich nakazów, które ci przykazałem, na pewno wyrwę ci królestwo i dam je twemu słudze.”
1 Królewska 11:9-11
Salomon, mimo że był postacią charyzmatyczną i mądrą, ostatecznie uległ pokusom władzy, bogactwa i wpływów zewnętrznych, co doprowadziło do jego duchowego upadku. Wielożeństwo, które miało zapewnić polityczne bezpieczeństwo, stało się jednym z kluczowych powodów jego religijnego odstępstwa.
Wnioski
Patrząc z dzisiejszej perspektywy, życie osobiste Salomona może wydawać się egzotyczne i kontrowersyjne. Liczba jego żon i nałożnic to liczby, które wywołują szok, a jego religijny upadek stanowi ostrzeżenie dla przyszłych pokoleń. W tamtym czasie jednak jego decyzje miały swoje uzasadnienie w politycznej pragmatyce. Małżeństwa te były częścią skomplikowanej gry sojuszy, ale także przyniosły poważne konsekwencje dla relacji z Bogiem.
Historia Salomona pokazuje, że nawet najpotężniejsi ludzie są podatni na pokusy i odstępstwa, a duchowe kompromisy mogą prowadzić do upadku.
„Gdy Salomon się zestarzał, jego serce nie było już całkowicie oddane Panu, jego Bogu, jak serce Dawida, jego ojca”
1 Królewska 11:4
Dodaj komentarz